Korzystny efekt szczepień przeciwko HPV
Niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego - HPV (Human Papilloma Virus) sprzyjają rozwojowi raka szyjki macicy i innych nowotworów. Na podstawie analizy modeli prognostycznych pochodzących z wysokorozwiniętych krajów podęto próbę oceny populacyjnego efektu szczepień przeciwko HPV. Wykazano, że szczepienia zarówno dziewcząt, jak i chłopców znacząco zmniejszają częstość zakażeń wirusem HPV. Na efekt ochronny wpływają odsetek szczepionych i przewidywany czas ochronnego działania szczepienia. Zaszczepienie nawet 20% populacji dziewcząt powoduje zwiększenie odporności zbiorowej całej populacji, a zaszczepienie 80% dziewcząt i chłopców może doprowadzić do wyeliminowania wirusa. Daje to nadzieję na znaczące zmniejszenie zachorowalności na raka szyjki macicy.
www.thelancet.com
Czy każdego chorego na raka gruczołu krokowego należy leczyć? Wyniki badania porównującego różne strategie postępowania we wczesnym raku gruczołu krokowego
Upowszechnienie badań PSA spowodowało znaczący wzrost liczby nowych przypadków wczesnego raka gruczołu krokowego. Jednak właściwe postępowanie u takich chorych nie jest oczywiste. W badaniu obejmującym 1643 mężczyzn w wieku 50-69 lat porównano trzy strategie postępowania: leczenie chirurgiczne, radioterapię i tzw. „czynną obserwację”. Głównym ocenianym parametrem był odsetek 10-letnich przeżyć. Niezależnie od zastosowanej metody wyniki były bardzo dobre i podobne. W grupie pacjentów poddanych czynnej obserwacji obserwowano wprawdzie częstsze występowanie przerzutów i miejscowych progresji, ale z kolei leczenie chirurgiczne lub radioterapia powodowały działania niepożądane pogarszające jakość życia. Biorąc pod uwagę jednakowo małą umieralność z powodu raka gruczołu krokowego we wszystkich trzech grupach pacjentów oraz istotne różnice w tolerancji prezentowanych strategii terapeutycznych, decyzja o podjęciu leczenia przeciwnowotworowego powinna być szczegółowo omówiona z pacjentem.
www.nejm.org
www.nejm.org
www.nejm.org
Czy hormonoterapia u chorych na raka gruczołu krokowego ma związek z demencją?
U chorych na raka gruczołu krokowego stosowanie leków antyandrogennych wydłuża przeżycie. Terapia ta może jednak powodować powstawanie deficytów neuropoznawczych. Przeanalizowano dane dotyczące ponad 9 tysięcy chorych na raka gruczołu krokowego leczonych latach 1994-2013, spośród których blisko 20% otrzymało leki antyandrogenowe. U chorych poddanych tej formie leczenia ryzyko rozwoju demencji było ponad dwukrotnie większe i wynosiło po 5 latach 4,4%. Dotyczyło to zwłaszcza chorych, u których leki antyandrogenowe stosowano przez co najmniej 12 miesięcy. Autorzy przypominają związek tej formy hormonoterapii z występowaniem choroby Alzheimera i sugerują potencjalny niekorzystny wpływ terapii na inne funkcje neuropoznawcze.
dgnews.docguide.com
jamanetwork.com
Ogólnoświatowy system przechowywania danych genetycznych może ułatwić walkę z nowotworami
Przez ostatnie dwa lata wiele wiodących instytucji naukowych pracowało nad rozwojem jednolitego systemu przechowywania i przepływu danych medycznych. Owocem ich pracy jest powstanie systemu GDC (Genomic Data Commons), który będzie przechowywał surowe dane genetyczne, histologiczne, diagnostyczne i kliniczne. Dostępny dla wszystkich badaczy, zunifikowany system pozwoli na szybkie dzielenie się wiedzą i wspólne korzystanie z zebranych doświadczeń. W onkologii może on odegrać kluczową rolę poprzez skuteczniejsze wykrywanie zaburzeń genetycznych wpływających na rozwój raka, skuteczne poszukiwania grup pacjentów z rzadko występującymi mutacjami, dobór możliwie najbardziej spersonalizowanej terapii i dokładniejsze przewidywanie odpowiedzi na leczenie.
www.nejm.org
Szczepionka T-VEC - nowa możliwość leczenia chorych na czerniaka
Narodowy Instytut Zdrowia i Jakości Opieki Wielkiej Brytanii (NICE - National Institute for Health and Care Excellence) decyzją z 28 sierpnia 2016 r. zarekomendował doguzowe stosowanie szczepionki T-VEC (Talimogene laherparepvec) jako jednej z metod leczenia czerniaka. Szczepionka może być stosowana u chorych na miejscowo zaawansowanego czerniaka, niekwalifikujących się do stosowania nowych metod leczenia systemowego.
www.thelancet.com
Stężenie jonów potasu w otoczeniu guza ma związek z progresją nowotworu
Organizm chorego walczy z chorobą nowotworową poprzez własny układ immunologiczny. Guzy nowotworowe ulegają progresji mimo otaczającego je nacieku komórek układu odporności - limfocytów T. Przyczyniają się do tego obszary martwicy komórek guza, z których jony potasu uwalniane są do przestrzeni zewnątrzkomórkowej. W badanych in vitro oraz in vivo na guzach mysich i ludzkich zwiększone stężenie potasu powodowało głębokie upośledzenie funkcji limfocytów T. Obniżenie stężenia potasu wiązało się z przywróceniem funkcji limfocytów. Wyniki tego badania wskazują na kolejny mechanizm funkcjonowania komórek nowotworowych, który może się stać potencjalnym celem terapii przeciwnowotworowych.
www.nature.com
Przewidywanie skuteczności leczenia na podstawie analizy krążącego we krwi wolnego DNA
Ozymertynib jest inhibitorem kinazy tyrozynowej receptora EGFR stosowanym u chorych na zaawansowanego raka płuca, u których stwierdzono oporność na tę grupę leków związaną z wytworzeniem się w komórkach nowotworu mutacji T790M. Zbadano próbki krwi chorych leczonych ozymertynibem celem przeprowadzenia analizy porównawczej obecności mutacji T790M w krążącym we krwi wolnym DNA oraz w komórkach nowotworu. U 70% chorych z mutacją rozpoznaną w komórkach guza była ona równocześnie obecna w krążącym DNA. Stwarza to możliwość uniknięcia konieczności wykonywania biopsji guza w celu wykrycia mutacji T790M.
jco.ascopubs.org
Czy irygacje pochwy zwiększają ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy?
Związek pomiędzy irygacjami pochwy a ryzykiem wystąpienia infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego HPV wydawał się niejasny. W przeprowadzonym w USA badaniu wśród kobiet w wieku 20-49 lat oceniono wpływ czynników socjodemograficznych, używanych środków higieny intymnej oraz zachowań seksualnych na występowanie infekcji HPV. U kobiet, które w przeciągu ostatnich 6 miesięcy stosowały irygacje pochwy, zaobserwowano istotny wzrost częstości infekcji wirusem HPV, w tym również podtypami stwarzającymi wysokie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Stawia to pod znakiem zapytania bezpieczeństwo tych praktyk.
www.healio.com
Radiolodzy już są bezpieczni
Na podstawie danych z bazy Stowarzyszenia Amerykańskich Lekarzy (AMA – American Medical Association) oceniono umieralność lekarzy radiologów, która mogła być skutkiem ich większego narażenia na promieniowanie jonizujące. Do porównania wybrano grupę psychiatrów, u której spodziewano się niskiego narażenia na promieniowanie. Wśród lekarzy radiologów, którzy ukończyli studia przed 1940 r., zaobserwowano zwiększone ryzyko zgonu z powodu ostrej białaczki szpikowej, zespołu mielodysplastycznego, chłoniaków nieziarniczych i czerniaka, które prawdopodobnie było związane z ekspozycją na promieniowanie. Powyższej zależności nie obserwowano jednak u osób rozpoczynających pracę w późniejszych latach. Jakość stosowanych środków ochrony przed promieniowaniem oraz zmiana przyzwyczajeń mogły się przyczynić do poprawy bezpieczeństwa pracy lekarzy radiologów.
pubs.rsna.org
Czy lek stosowany w nadciśnieniu tętniczym może poprawić skuteczność leczenia chorych na raka płuca?
Erlotynib jest jednym z nowoczesnych, dobrze tolerowanych leków stosowanych u wybranych chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca. Po pewnym czasie jego aktywność przeciwnowotworowa ulega jednak wyczerpaniu. Oporność na erlotynib w połowie przypadków związana jest z powstawaniem nowych mutacji, których efektem jest, m.in. zwiększenie stężenia glutationu w organizmie. W przeprowadzonych badaniach laboratoryjnych na komórkach ludzkich i myszach wykazano, że odwrócenie tego zjawiska, tj. obniżenie stężenia glutationu, można osiągnąć poprzez zastosowanie taniego leku moczopędnego – kwasu etakrynowego. Stwarza to potencjalną możliwość zwiększenia skuteczności leczenia chorych na raka płuca.
ecancer.org
Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii
Laureatem tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii został Japończyk Yoshinori Ohsumi. Uhonorowano jego badania dotyczące procesu autofagii, w którym komórka niszczy i odnawia niektóre swoje struktury. Jest to stale zachodzący fizjologiczny proces, który nasila się w określonych warunkach - stresu, infekcji czy głodu. Mutacje w genach kontrolujących zjawisko autofagii mogą prowadzić do rozwoju wielu chorób, w tym nowotworów. Obecnie prowadzone są intensywne badania nad lekami, których działanie związane jest z opisywanym mechanizmem.
www.sciencemag.org
Usiłowanie zabójstwa, zabójstwo, istotny uszczerbek na zdrowiu, fałszowanie dokumentacji – zarzuty postawione koncernom tytoniowym
29 sierpnia 2016 r. do holenderskiej prokuratury wpłynął pozew przeciwko czterem koncernom tytoniowym, złożony przez chorą na raka płuca, chorą na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc oraz fundację przeciwdziałającą paleniu wśród młodzieży. Zarzuty dotyczą usiłowania zabójstwa, zabójstwa, celowego spowodowania istotnego uszczerbku na zdrowiu oraz fałszowania dokumentacji. Jest to pierwszy w Europie tego typu wniosek, oskarżający przemysł tytoniowy o celowe działania na szkodę ludzi. W jego uzasadnieniu przedstawiono listę ponad 600 substancji dodawanych do papierosów, które powodują szybkie i trwałe uzależnienie; przynajmniej 70 z nich ma działanie rakotwórcze. Dalsze zarzuty dotyczyły manipulacji podczas badań jakości przeprowadzanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego i Środowiska, polegających na zaniżaniu wartości emitowanych i wchłanianych przez organizm toksycznych substancji, które dwukrotnie przewyższały przewidzianą normę.
www.stichtingrookpreventiejeugd.nl
Wpływ przemysłu tytoniowego na politykę antytytoniową w Polsce
Od czasu ratyfikowania w 2006 r. przez Polskę Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu (FCTC – Framework Convention of Tobacco Control) podjęto wiele działań celem zwiększenia kontroli nad przemysłem tytoniowym, a nasz kraj stał się partnerem w międzynarodowych debatach dotyczących tego problemu. Gdańscy badacze na podstawie analizy 257 dokumentów zidentyfikowali sposoby zakłócania polityki antytytoniowej przez koncerny tytoniowe. Obejmowały one nieetyczne kreowanie pozytywnego nastawienia do przemysłu tytoniowego, zaangażowanie w proces kształtowania polityki antytytoniowej poprzez proponowanie gotowych rozwiązań prawnych, zawyżanie wkładu koncernów tytoniowych w gospodarkę i przychody państwa, wyolbrzymianie problemu nielegalnego handlu papierosami oraz mylące przedstawianie dowodów naukowych. Nie stroniono również od nacisków utrudniających wdrożenie środków kontroli tytoniu oraz nakłaniających do występowania przeciwko zaostrzaniu polityki antynikotynowej w innych krajach. Powyższa analiza wskazuje, że przemysł tytoniowy stał się w Polsce niebezpiecznym partnerem w rządowych pracach legislacyjnych.
www.ncbi.nlm.nih.gov
Nowy standard leczenia chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca?
Podczas tegorocznego kongresu Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej ESMO (European Society of Medical Oncology) przedstawiono wyniki badania III fazy KEYNOTE-024, które mogą zmienić standard leczenia chorych na zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca. W grupie ponad 300 chorych z silną ekspresją antygenu PD-L1 w guzie nowotworowym (bez równoczesnej mutacji genu EGFR oraz translokacji genu ALK) porównano zastosowanie przeciwciała anty-PD-1 - pembrolizumabu - z klasyczną chemioterapią opartą o pochodną platyny. U chorych otrzymujących pembrolizumab wykazano istotną poprawę czasie przeżycia oraz odpowiedzi na leczenie. Lek był dobrze tolerowany. Przeprowadzone badanie może zmienić sposób leczenia chorych na raka płuca. Na tej podstawie 2 października pembrolizumab został zarejestrowany w tym wskazaniu w USA przez FDA (Food and Drug Administration).
www.esmo.org
www.esmo.org
www.fda.gov