Rak płuca jest obecnie najczęściej rozpoznawanym nowotworem złośliwym w Polsce. W 2014 roku choroba dotknęła blisko 15 tys. mężczyzn oraz 7 tys. kobiet, przy czym należy zaznaczyć wyraźnie rosnącą w ciągu ostatnich lat zapadalność u kobiet. Wśród najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Polsce rak płuca uznawany jest za chorobę o szczególnie złym rokowaniu.
W początkowym stadium rozwoju nowotwór zwykle rozwija się bezobjawowo. Najczęściej dolegliwości występują późno i są mało specyficzne, dlatego do rozpoznania choroby zbyt często dochodzi przypadkiem, przeważnie w zaawansowanym stadium. Wykrycie raka płuca we wczesnym etapie daje lepsze rokowanie, stąd istotne znaczenie ma wdrożenie intensywnych działań na rzecz wczesnego wykrywania choroby w grupach ryzyka oraz skrócenia i usprawnienia ścieżki diagnostycznej.
Obok wczesnego wykrycia raka płuca, równie ważna jest odpowiednia i skuteczna terapia. Wybór metody leczenia zależy od typu oraz czasu wykrycia nowotworu. Do stosowanej od lat torakochirurgii, radio- i chemioterapii dołączają nowe sposoby leczenia, zakładające zwiększenie skuteczności terapeutycznej oraz przedłużenie życia. Należą do nich terapie ukierunkowane molekularnie, oparte na znajomości zaburzeń genetycznych w komórkach nowotworu, które pozwalają na indywidualny dobór leków celujących bezpośrednio w zmianę genetyczną odpowiedzialną za rozwój nowotworu. Skuteczność terapii ukierunkowanej molekularnie zależy od prawidłowego wskazania celu molekularnego (konkretnie zmienionego fragmentu genu lub jego produktu białkowego). Warunkiem wdrożenia tego rodzaju leczenia jest więc wykonanie szczegółowych badań genetycznych komórek nowotworowych oraz określenie potencjalnej podatności chorego na określone leczenie.
Rak płuca i jego leczenie związane są z szeregiem dolegliwości, dlatego system opieki zdrowotnej powinien zadbać również o jakość życia chorych. Należy również zapewnić opiekę paliatywną, po zakończenia leczenia przeciwnowotworowego.
Niniejszy dokument zawiera analizę bieżącego funkcjonowania opieki zdrowotnej nad chorymi na raka płuca w Polsce. W zamyśle autorów mógłby stać się podstawą publicznej dyskusji na temat wdrożenia działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie zwalczania raka płuca oraz jego społecznych skutków
