e-mail: biuro@ligawalkizrakiem.pl

Słodziki a rak

Słodziki a rak

Pochodzenie mitu

Aspartam to sztuczny środek słodzący (słodzik) stosowany w celu zastąpienia cukru w ​​żywności i napojach. Wczesne badania na zwierzętach dotyczące bezpieczeństwa aspartamu okazały się niejednoznaczne. W USA miały miejsce liczne kontrowersje związane z zatwierdzeniem aspartamu: w 1981 r. został zwolniony szef FDA (United States Food and Drug Administration) rzekomo po odmowie zatwierdzenia legalizacji aspartamu, jego następca zalegalizował aspartam, a później został pracownikiem w firmie Searle, która produkowała aspartamu.

Nazwę aspartam zastąpiono nazwą NutraSweet®, co wzbudziło dalsze podejrzenia, że ​​aspartam może być niebezpieczny. Equal® to też aspartam.

Obecnie dostępne są też inne słodziki: sukraloza (Splenda®), sacharyna (Sweet’n Low™), cyklaminian, acesulfam potasu (Ace K, Twinsweet™).

W ostatnim czasie wprowadzono do użytku glikozyd stewiolowy, który jest naturalnym słodzikiem (Stevia).

Obecne dowody

Aspartam

W 2006 r. Europejska Fundacja Ramazzini (European Ramazzini Foundation) opublikowała badanie wiążące spożycie aspartamu przez szczury ze wzrostem zachorowalności na nowotwory. 1
Europejski Urząd ds. Żywności i Bezpieczeństwa (European Food and Safety Authority; EFSA) przeanalizował niepublikowane dane z tego badania. Uznano, że dzienne spożycie (ADI) aspartamu w wysokości 40 mg/kg masy ciała jest całkowicie bezpieczne. W publikacji z 2013 r. stwierdzono, iż aspartam i jego metabolity są bezpieczne dla ludzi. 2

W badaniu przeprowadzonym przez Food Standards Australia and New Zealand (FSANZ) w 2003 r. oceniono spożycie aspartamu w Australii. Stwierdzono, że przeciętni konsumenci aspartamu spożywali 6% ADI, maksymalnie 15% ADI. Reasumując, spożycie aspartamu w Australii było znacznie poniżej poziomu, przy którym mogą wystąpić ewentualne niekorzystne skutki zdrowotne. 3

Analiza ewentualnych skutków ubocznych stosowania aspartamu w typowej dawce opublikowana w Critical Reviews in Toxicology w 2007 r. nie wykazała wiarygodnych dowodów wskazujących na rakotwórczość aspartamu. 4
W trakcie metabolizmu aspartam w organiźmie człowieka powstaje kwas asparaginowy, metanol i fenyloalanina. W porównaniu z innymi produktami spożywczymi, np. takimi jak mleko, ilość tych związków powstających po spożyciu aspartamu jest stosunkowo niska. Osoby z fenyloketonurią nie mogą metabolizować fenyloalaniny. Natomiast dla ogółu populacji te trzy produkty metabolizmu aspartamu są bezpieczne.5


Niektóre osoby z wadami wrodzonymi, nowotworami mózgu, chorobą Alzheimera, stwardnieniem rozsianym lub padaczką wiążą swoją chorobę ze spożywaniem aspartamu. Jednak twierdzenia te nie są oparte na jakichkolwiek dowodach naukowych.

Sacharyna
Kilkadziesiąt lat temu sacharyna była postrzegana jako mało bezpieczna alternatywa dla cukru i aspartamu. W latach 70. wiele badań na zwierzętach wykazało związek spożycia dużych ilości sacharyny ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka pęcherza moczowego. W wyniku tych badań w 1977 r. zakazano stosowania sacharyny w Kanadzie. W 1980 r. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer; IARC) Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization; WHO) wymieniła sacharynę wśród możliwy czynników rakotwórczych u ludzi.6

W 1981 r. sacharyna znalazła się na liście substancji, co do których istnieją uzasadnione przypuszczenia, że są czynnikami rakotwórczymi u ludzi w amerykańskim Raporcie o Substancjach Rakotwórczych (Report on Carcinogens; RoC).7
Od tego czasu rakotwórczość sacharyny została poddana wnikliwej ocenie w oparciu o wyniki kilku badań. Analiza badań przeprowadzona przez Amerykański Narodowy Program Toksykologiczny (US National Toxicology Program; NTP) wykazała, że wyniki badań nad szczurami nie znajdują potwierdzenia w badaniach nad myszami. Wzrost zachorowań na raka pęcherza moczowego u szczurów wynika prawdopodobnie z fizjologii układu moczowego szczura, a nie stosowania sacharyny. Stwierdzono, że ryzyko raka pęcherza moczowego u diabetyków, którzy częściej niż osoby zdrowe spożywają słodziki, nie jest wyższe niż w populacji ogólnej.8

Na podstawie tych danych sacharyna w 2007 r. została usunięta z listy RoC. Podobnie IARC, po ponownej ocenie, uznała sacharynę za substancję nie będącą potencjalnym czynnikiem rakotwórczym.9

Cyklamiany

Kontrowersje wokół cyklaminianów spowodowały, że od 1969 r. są one zakazane w USA przez Food and Drug Administration (FDA).10, 11
Według IARC nie ma wystarczających dowodów na to, że cyklaminiany powodują raka u ludzi lub zwierząt.9
Cyklaminiany nie są wymienione w amerykańskim Raporcie o Substancjach Rakotwórczych (RoC).12
Eksperci FAO (Food and Agriculture) i Komitetu WHO ds. Dodatków do Żywności (Expert Committee on Food Additives; JECFA) określili ADI (dopuszczalne dzienne spożycie) cyklaminianów na 11 mg/kg masy ciała.13

Food Standards Australia and New Zealand (FSANZ) również przeprowadziła ocenę bezpieczeństwa stosowania cyklaminianów i stwierdziła, że powyższe ​​ADI jest odpowiedni. FSANZ wykazał, że wszystkie osoby w wieku powyżej 12 lat i 95% dzieci w wieku 2-11 lat spożywają cyklaminiany w ilości nie większej niż przyjęte ADI. Aby obniżyć konsumpcję cyklaminianów przez dzieci, FSANZ obniżył maksymalną dozwoloną ilość cyklaminianów w napojach smakowych o prawie połowę.14

Sukraloza

Sukraloza należy do substancji chemicznych zwanych chlorkami organicznymi. Wiadomo, że niektóre związki chloroorganiczne mają działanie toksyczne, nawet w niewielkich stężeniach. Bezpieczeństwo stosowania sukralozy zostało ocenione i zatwierdzone przez Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA), FDA, Health Canada oraz Komitet Naukowy ds. Żywności Komisji Europejskiej (SCF).15-18 Food Standards Australia New Zealand (FSANZ) stwierdza, że spożycie sukralozy w Australii mieści się w zalecanych granicach.3
Sukraloza nie jest wymieniona w amerykańskim Raporcie o Czynnikach Rakotwórczych (RoC).12
Acesulfam potasu
Acesulfam potasu (Ace K) to nowy sztuczny słodzik, który jest używany w wielu napojach. Twinsweet™ to nazwa handlowa połączenia Ace K i aspartamu. Podobnie jak przy innych sztucznych słodzikach, istnieją obawy dotyczące spożywania Ace K. Bezpieczeństwo Ace K zostało ocenione i zatwierdzone przez Wspólny Komitet Ekspertów ds. Dodatków do Żywności FAO/WHO (JECFA), FDA, FSANZ i Komitet Naukowy ds. Food of the European Commission (SCF). FSANZ stwierdza, że spożycie Ace K przez Australijczyków mieści się w zalecanych granicach.3

Glikozyd stewiolowy


Glikozyd stewiolowy to naturalny słodzik pozyskiwany z rośliny Stevia Rebaudiana. FSANZ przeprowadził ocenę ryzyka przed jego zatwierdzeniem w 2008 r. i stwierdził, że jest mało prawdopodobne, aby dawki do 11 mg/kg masy ciała/dzień miały niekorzystny wpływ na zdrowie.25

Podsumowanie

Pomimo pewnych obaw opinii publicznej nie ma dowodów na to, że słodziki powodują raka i są niebezpieczne dla zdrowia, gdy są używane w dozwolonych dawkach.23 Aktualna analiza przeglądowa dotychczasowych badań potwierdza, że za wyjątkiem jednego badania z „nietypową metodologią", co jest jeszcze w trakcie weryfikacji, w żadnym badaniu nie wykazano związku słodzików z występowaniem raka.24
Podobnie jak w przypadku wszystkich dodatków, obecność substancji słodzących w danym produkcie wskazuje, że żywność ta jest bardziej przetworzona. Sztuczne słodziki znajdują się zazwyczaj w żywności, która i tak nie powinna być spożywana w dużych ilościach. Rodzice powinni starać się wybierać żywność nieprzetworzoną, taką jak owoce i warzywa. Zapobiega to nadwadze i otyłości oraz doprowadzi do zmniejszenia ryzyka wystąpienia wielu chorób przewlekłych i nowotworów.

Bibliografia

 

  1. Soffritti, M., et al., First experimental demonstration of the multipotential carcinogenic effects of aspartame administered in the feed to Sprague-Dawley rats. Environ Health Perspect, 2006. 114(3): p. 379-85.
  2. European Food Safety Authority (EFSA). Aspartame.  2013  [cited 10/07/2015]; Available from: http://www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/aspartame.htm
  3. Food Standards Australia New Zealand (FSANZ), Consumption of intense sweeteners in Australia: Benchmark survey 2003, in Evaluation report series, FSANZ, Editor. 2003, Food Standards Australia New Zealand,: Canberra. p. 165.
  4. Magnuson, B.A., et al., Aspartame: a safety evaluation based on current use levels, regulations, and toxicological and epidemiological studies. Crit Rev Toxicol, 2007. 37(8): p. 629-727.
  5. Food Standards Australia New Zealand (FSANZ). Aspartame.  2013  [cited 10/07/2015]; Available from: http://www.foodstandards.gov.au/consumer/additives/aspartame/Pages/default.aspx
  6. International Agency for Research on Cancer (IARC), Volume 22: Some Non-Nutritive Sweetening Agents, in IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, IARC, Editor. 1980, IARC: Lyon, France.
  7. U.S. Department of Health and Human Services. Saccharin. Report on Carcinogens  2005  [cited 21/01/2008]; Available from: http://ntp.niehs.nih.gov/go/19686.
  8. Report on Carcinogens Subcommittee of the NTP Board of Scientific Counselors, NTP report on carcinogens background document for saccharin. 1999.
  9. International Agency for Research on Cancer (IARC), Volume 73: Some Chemicals that Cause Tumours of the Kidney or Urinary Bladder in Rodents and Some Other Substances, in IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, IARC, Editor. 1999, IARC: Lyon, France.
  10. US Food and Drug Administration (FDA). Cyclamate update.  1989  [cited 21/01/2008].
  11. Center for Food Safety and Applied Nutrition (CFSAN). Food additive status list.  2014  [cited 10/07/2015]; Available from: http://www.fda.gov/Food/IngredientsPackagingLabeling/FoodAdditivesIngredients/ucm091048.htm 
  12. U.S. Department of Health and Human Services, 13th Report on Carcinogens. 2014, Public Health Service - National Toxicology Program,.
  13. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). Sodium Cylcamate. Combined Compendium of Food Additive Specifications  2007  [cited 21/01/2008] 14. Food Standards Australia New Zealand (FSANZ), Final assessment report: Proposal P287: Review of cyclamate permissions, Food Standards Australia New Zealand (FSANZ), Editor. 2007, FSANZ: Canberra.
  14. European Commission - Scientific Committee on Food, Opinion of the Scientific Committee on Food on sucralose, Health and consumer protection directorate-general, Editor. 2000: Brussels. p. 25.
  15. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). Sucralose. Combined Compendium of Food Additive Specifications  2006  [cited 10/07/2015]; Available from: http://www.fao.org/ag/agn/jecfa-additives/details.html?id=546.
  16. Health Canada. Artificial Sweeteners.  2010  [cited 10/07/2015]; Available from: http://www.hc-sc.gc.ca/fn-an/securit/addit/sweeten-edulcor/index-eng.php.
  17. National Archives and Records Administration (NARA), Food Additives Permitted for Direct Addition to Food for Human Consumption; Sucralose, Office of the Federal Register, Editor. 1998. p. 16417-16433.
  18. European Commission - Scientific Committee on Food, Opinion: Re-evaluation of acesulfame K with reference to the previous SCF opinion of 1991, Health and consumer protection directorate-general, Editor. 2000: Brussels. p. 8.
  19. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). Acesulfame Potassium. Combined Compendium of Food Additive Specifications  2007  [cited 10/07/2015]; Available from: http://www.fao.org/ag/agn/jecfa-additives/details.html?id=841.
  20. Food Standards Australia New Zealand (FSANZ), Application A452 - Aspartame-Acesulphame Salt, Food Standards Australia New Zealand (FSANZ), Editor. 2003, FSANZ: Canberra.
  21. National Archives and Records Administration (NARA), Food Additives Permitted for Direct Addition to Food for Human Consumption; Acesulfame Potassium, Office of the Federal Register, Editor. 2003. p. 75411-75413.
  22. Weihrauch, M.R. and V. Diehl, Artificial sweeteners--do they bear a carcinogenic risk? Ann Oncol, 2004. 15(10): p. 1460-5.
  23. Kroger, M., K. Meister, and R. Kava, Low-calorie Sweeteners and Other Sugar Substitutes: A Review of the Safety Issues. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 2006. 5(2): p. 35-47.
  24. Food Standards Australia and New Zealand (FSANZ). Final assessment report application a540 steviol glycosides as intense sweeteners. 2008. [cited 10 July 2015]. Available from: http://www.foodstandards.gov.au/code/applications/documents/FAR_A540_Steviol_glycosides.pdf