punkt1. Rozwaga w stosowaniu robotów chirurgicznych w onkologii

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food And Drug Administration, FDA) wydała komunikat ostrzegający przed wykonywaniem amputacji piersi z użyciem robotów chirurgicznych. Zastosowanie robotów zmniejsza inwazyjność zabiegów operacyjnych poprzez wykonywanie mniejszych nacięć i mniejszy ubytek krwi, oraz skraca czas rekonwalescencji. Dotychczas nie udowodniono jednak ich równorzędności w stosunku do klasycznych zabiegów operacyjnych w żadnych wskazaniach onkologicznych poza rakiem gruczołu krokowego. Komunikat FDA pojawił się w związku z ostatnimi doniesieniami dotyczącymi gorszych wyników leczenia robotami chirurgicznymi chorych na raka piersi i raka szyjki macicy. Dotychczasowa opinia FDA o zabiegach z użyciem robotów opierała się na ocenie częstości występowania powikłań w trzydziestodniowym okresie pooperacyjnym. Ostatnie dane sugerują konieczność monitorowania odległych efektów tej formy leczenia, takich jak odsetek miejscowych wznów nowotworu, czas wolny od nawrotu choroby czy czas całkowitego przeżycia.

www.fda.gov

punkt2. Rośnie liczba powikłań związanych ze stosowaniem mechanicznych szwów (staplerów)

Chirurgiczne staplery zastępujące odręczne szycie chirurgiczne są urządzeniami działającymi podobnie jak biurowy zszywacz. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food And Drug Administration, FDA) wydała komunikat ostrzegający przed rosnącą liczbą powikłań zgłaszanych w związku z ich użyciem. W ciągu ostatnich 8 lat zgłoszono ponad 41 tys. zdarzeń niepożądanych, w tym 366 zgonów, 9 tys. poważnych urazów oraz ponad 32 tys. awarii urządzeń. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi były nieszczelności zespoleń, zniekształcenia zszywek oraz mechaniczne problemy z ich zakładaniem. Według FDA nieprawidłowe działanie staplerów może być powodem przedłużania się zabiegu operacyjnego, konieczności reoperacji, krwawienia, posocznicy, rozejścia się tkanek oraz zwiększonego ryzyka nawrotu nowotworu i zgonu. W komunikacie podkreślono konieczność ścisłego przestrzegania informacji zawartych w instrukcji staplera, w tym określonych wskazań do zakładania szwów mechanicznych oraz doboru odpowiedniego rozmiaru zszywek w zależności od typu zespalanej tkanki i jej grubości. W przypadku zszywania tkanek obrzękniętych, krwawiących czy martwiczych należy rozważyć zastąpienie staplera klasycznymi szwami.

www.fda.gov

punkt3. Pierwszy na świecie przypadek chłoniaka związanego z operacją powiększenia pośladków za pomocą implantów

Chłoniak anaplastyczny z dużych komórek (anaplastic large cell lymphoma, ALCL) jest rzadkim nowotworem układu chłonnego. Jednym z czynników ryzyka jego rozwoju jest wszczepienie implantów o nierównej powierzchni, tzw. teksturowanych. Dotyczy to głównie chorych, u których przeprowadzono rekonstrukcję piersi po mastektomii lub kobiet powiększających piersi ze względów estetycznych. Przebieg choroby jest powolny, rozpoczyna się najczęściej 8 - 10 lat po wszczepieniu implantu i objawia się jako obecność nowego zbiornika płynowego w okolicy protezy. W większości przypadków leczenie polega na usunięciu implantu wraz z otaczającą go torebką. Według Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (Food And Drug Administration, FDA) od 2010 roku zgłoszono w USA 660 przypadków wystąpienia ACLC związanego z implantami piersi. W lutym w Aesthetic Surgery Journal opublikowano pierwszy na świecie opis przypadku rozwoju ALCL u pacjentki poddanej operacji plastycznej powiększenia pośladków z użyciem teksturowanych implantów. Nowotwór, w postaci owrzodzenia skóry pośladków oraz przerzutów do płuc, wystąpił rok po zabiegu. Pomimo wdrożenia agresywnej chemioterapii chora zmarła kilka miesięcy później z powodu niewydolności nerek i płuc.

academic.oup.com

punkt4. Terapie izotopowe zagrożeniem dla pracowników krematoriów

Medycyna nuklearna jest dziedziną medycyny stosującą promieniotwórcze pierwiastki do diagnostyki i leczenia wielu schorzeń, w tym nowotworów. Chorzy poddani takiej terapii muszą ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących postępowania z wydzielinami (m.in. moczem i krwią) oraz zachowywać bezpieczną odległość od osób postronnych. W JAMA opublikowano opis przypadku chorego leczonego radioizotopem z powodu choroby nowotworowej, który po dwóch dniach zmarł i został poddany kremacji. Kilka dni później lekarze prowadzący, obawiając się uwolnienia do atmosfery promieniotwórczego pierwiastka postanowili zlecić kontrolę poziomu promieniowania w krematorium. Promieniotwórcze skażenie wykazano w kilku miejscach zakładu, w tym w piecu i filtrach powietrza. W badaniu moczu pracownika krematorium stwierdzono obecność innego promieniotwórczego izotopu - technetu, który najprawdopodobniej pochodził z ciała innej osoby poddanej kremacji. Badacze zauważają, że rozpowszechnienie medycyny nuklearnej niesie za sobą ryzyko niezamierzonej ekspozycji na promieniowanie coraz większych grup ludzi. Powtarzalne narażenie na niewielkie dawki promieniowania pracowników krematoriów może mieć szkodliwy wpływ na ich zdrowie.

jamanetwork.com

punkt5. Aspiryna nie poprawia wyników leczenia raka gruczołu krokowego

W badaniach przedklinicznych wykazano, że aspiryna (potoczna nazwa kwasu acetylosalicylowego) hamuje wzrost komórek raka gruczołu krokowego i nasila ich apoptozę („programowaną” śmierć). Duńscy badacze postanowili sprawdzić, czy stosowanie małych dawek aspiryny przez chorych na raka gruczołu krokowego wpływa na wyniki leczenia. Obserwacji poddano blisko 30 tys. mężczyzn, z których ponad 7 tys. zmarło z powodu nowotworu, a 5,5 tys. z innych przyczyn. W pierwszym roku od rozpoznania nowotworu 24,6% badanych przyjmowało małe dawki aspiryny (od 75 do 150 mg kwasu acetylosalicylowego dziennie). Przyjmowanie aspiryny nie wpływało na wskaźniki umieralności. We wtórnej analizie wykazano nieznaczne zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu nowotworu u osób stosujących przewlekle leczenie przez 5 i 7,5 lat.

annals.org

punkt6. Czy można palić e-papierosy w obecności dzieci?

Palenie e-papierosów uchodzi za zdrowszą formę nałogu. Są jednak badania mówiące o zwiększonym ryzyku rozwoju chorób układu oddechowego z powodu aromatów i innych dodatków zawartych w elektronicznych papierosach. Dzieci przebywające w zamkniętych pomieszczeniach wraz z osobą palącą elektroniczne papierosy są grupą szczególnie narażoną na wystąpienie ewentualnych niekorzystnych skutków. Amerykańscy badacze przeanalizowali zwyczaje palaczy dotyczące nałogu palenia w obecności dzieci. W tym celu przeprowadzili wywiad z 761 rodzicami deklarującymi palenie tradycyjnych papierosów (85%), e-papierosów (4,5%) lub obu form nikotyny (11%). 2/3 osób deklarujących używanie obu form nikotyny nie paliło papierosów w domu, natomiast zaledwie co czwarty powstrzymywał się od używania e-papierosów. Ta grupa rodziców częściej paliła papierosy tradycyjne i elektroniczne w samochodach i używała e-papierosów w obecności dzieci. Osoby palące ponad pół paczki papierosów dziennie lub posiadające przynajmniej jedno dziecko poniżej 10. roku życia częściej paliły w domach i samochodach. Jak podkreślają autorzy badania, nie istnieje bezpieczny czas przebywania dzieci w zadymionych pomieszczeniach, dlatego powinno się prowadzić politykę domu i samochodu wolnego od dymu tytoniowego.

pediatrics.aappublications.org

punkt7. Spożywanie diety bogatej w produkty pełnoziarniste może zmniejszać ryzyko raka wątrobowokomórkowego

Dieta wydaje się być istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju raka wątrobowokomórkowego (HCC), jednak do tej pory dowody na zwiększenie ryzyka tego nowotworu dotyczą jedynie nadużywania alkoholu oraz niektórych aflatoksyn wytwarzanych przez grzyby mogące się znajdować na orzeszkach ziemnych. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych z postanowili sprawdzić, jak na ryzyko HCC wpływa spożywanie produktów pełnoziarnistych oraz błonnika. W tym celu przeanalizowano dane ponad 125 tysięcy osób pod kątem spożywania produktów pełnoziarnistych, a także błonnika pochodzenia zbożowego oraz z owoców i warzyw. Informacje o stosowanej diecie aktualizowano co 4 lata. Po ponad 24-letniej obserwacji 141 chorych zachorowało na HCC. Wykazano, że osoby które spożywały najwięcej pełnoziarnistych produktów, miały o 37% mniejsze ryzyko zachorowania na HCC w porównaniu do osób spożywających najmniej tych produktów. Większe spożywanie błonnika pochodzenia zbożowego również zmniejszało to ryzyko, ale efekt ten nie był statystycznie istotny.

jamanetwork.com

punkt8. Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku mogą zmniejszać skuteczność doustnych leków stosowanych w leczeniu nowotworów

Leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku, takie jak inhibitory pompy protonowej (np. omeprazol, pantoprazol) oraz antagoniści receptora H2 (np. ranitydyna), są dostępne bez recepty i są często stosowane przez chorych z refluksem żołądkowo-przełykowym oraz chorobą wrzodową żołądka. Leki te, poprzez hamowanie wydzielania kwasu solnego w żołądku, zmniejszają naturalną kwaśność treści żołądka, co w konsekwencji może wpływać na wchłanianie trawionych tam substancji. W badaniu opublikowanym w Clinical Cancer Research przeanalizowano wpływ stosowania leków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego na skuteczność leczenia pazopanibem (doustny inhibitor kinaz tyrozynowych stosowany w leczeniu niektórych nowotworów) u chorych na zaawansowane mięsaki tkanek miękkich. Spośród 333 chorych biorących udział w badaniu, 59 otrzymywało leki hamujące wydzielanie kwasu solnego przez ponad 80% czasu stosowania pazopanibu. U chorych, którzy stosowali te leki stwierdzono krótszy średni czas całkowitego przeżycia w porównaniu do osób które ich nie stosowały (8 miesięcy vs 12,6 miesięcy) oraz krótszy czas przeżycia wolnego od progresji choroby (2,8 miesięcy vs 4,6 miesiąca).

clincancerres.aacrjournals.org

punkt9. Zanieczyszczenie powietrza może się przyczyniać do występowania ostrej białaczki szpikowej

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Cancer naukowcy z Ottawy przeanalizowali częstość oraz rozmieszczenie zachorowań na ostrą białaczkę szpikową w Kanadzie w latach 1992-2010. W tym czasie odnotowano ponad 18 tysięcy zachorowań na ten nowotwór (średnio 30,6 przypadków ostrej białaczki szpikowej na milion mieszkańców rocznie). Zauważono, że pięć przemysłowych miast w Ontario ma zdecydowanie wyższy wskaźnik zachorowalności na ostrą białaczkę szpikową w porównaniu do pozostałych rejonów Kanady. Największą zachorowalność odnotowano w jednej z dzielnic miasta Sarnia - jej mieszkańcy mieli trzykrotnie wyższe ryzyko zachorowania w porównaniu ze średnią krajową. Ten niepokojący wynik wiązano z zanieczyszczeniem powietrza spowodowanym przez miejscową rafinerię. Naukowcy podkreślają, że większa zachorowalność na ostrą białaczkę szpikową w przemysłowych miastach wiąże się najprawdopodobniej z gorszą jakością powietrza w tych miastach, jednak zagadnienie to wymaga dalszych badań.

onlinelibrary.wiley.com

punkt10. Osoby, które w dzieciństwie przebyły leczenie onkologiczne maja wyższe ryzyko nowotworów skóry

W badaniu opublikowany w Journal of the National Cancer Institute przebadano pod kątem zachorowania na nowotwory skóry prawie 6 tysięcy osób, które w dzieciństwie przebyły leczenie onkologiczne. Z badanych osób u 259 rozwinęło się łącznie 1061 raków podstawnokomórkowych skóry, u 20 czerniak, a u 10 rak kolczystokomórkowy. Wykazano, że osoby leczone w dzieciństwie z powodu nowotworów mają w porównaniu do populacji ogólnej trzydziestokrotnie wyższe ryzyko zachorowania na podstawnokomórkowego raka skóry, siedmiokrotnie na raka kolczystokomórkowego oraz dwukrotnie na czerniaka. Ryzyko było wyższe dla osób, które w dzieciństwie przebyły radioterapię oraz rosło wraz z objętością napromienianego obszaru. Spośród leków cytotoksycznych związek z zachorowaniem na nowotwory skóry udowodniono dla alkaloidów barwinka różyczkowego. Naukowcy podkreślają, że osoby po leczeniu onkologicznym powinny szczególnie chronić skórę przed narażeniem na promieniowanie słoneczne poprzez stosowanie odpowiedniej odzieży i kremów z filtrem .

academic.oup.com

punkt11. Ćwiczenia fizyczne warto rozpoczynać w każdym wieku

Opublikowane do tej pory badania wielokrotnie udowadniały korzystny wpływ aktywności fizycznej na długość życia. W badaniu opublikowanym w JAMA Network Open naukowcy postanowili sprawdzić, czy wiek w którym rozpoczyna się ćwiczenia fizyczne ma wpływ na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów. W tym celu przeprowadzono ankietę w grupie ponad 310 tysięcy osób między 50. a 71. rokiem życia pod kątem aktywności fizycznej na poszczególnych etapach ich życia, zaczynając od 15. roku życia. W badaniu po raz kolejny potwierdzono, że osoby aktywne fizycznie całe życie mają w porównaniu do osób nieaktywnych o 42% niższe ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz o 14% z powodu nowotworów. Dodatkowo zauważono, że osoby, które przez większość dorosłego życia były nieaktywne fizycznie, natomiast rozpoczęły regularne ćwiczenia fizyczne w wieku 40-61 lat, osiągały korzyści z ćwiczeń podobne do tych u osób regularnie ćwiczących przez całe życie - niższe o 43% ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych oraz o 16% zgonu związanego z nowotworem w porównaniu do osób nieaktywnych fizycznie

jamanetwork.com