Graviola (Annona muricata), czyli Flaszowiec miękkociernisty, to gatunek małego drzewa, pochodzącego z Ameryki Południowej. Rośnie też na Wyspach Karaibskich, na Andamanach, w Afryce (Nigeria, Togo) i krajach o tropikalnym klimacie. Owoc gravioli wygląda jak duży zielony kasztan o średnicy około 20 cm, ma kwaśno-słodki smak. Jada się soczystą zawartość z wnętrza, bez skórki. Surowcem medycznym jest kora, żywica, liście, korzenie, owoce i nasiona. W gravioli obecne są acetogeniny - pochodne długołańcuchowych kwasów tłuszczowych pochodzących ze szlaku poliketydu. Gravioli przypisuje się działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz antydepresyjne. Prowadzono również badania nad działaniem przeciwpasożytniczym gravioli. Ekstrakty z liści Annona muricata są dość powszechnie stosowane, zwłaszcza w krajach afrykańskich, jako środek przeciwcukrzycowy. Badania na zwierzętach potwierdziły, że wodny ekstrakt obniża poziom cukru oraz korzystnie wpływa na poziom insuliny. W medycynie naturalnej stosowano ekstrakt z gravioli na uspokojenie, w celu rozluźnienia mięśni oraz w leczeniu chorób reumatycznych. Badania naukowe nad liśćmi gravioli rozpoczęły się w latach 70. XX wieku.

 W jaki sposób podawana jest graviola?

Graviolę można podawać w postaci kapsułek, soku z owoców, herbaty lub
proszku z owoców. Jedna kapsułka zawiera 500 mg czystego materiału roślinnego. Jest suplementem diety, niezarejestrowanym w leczeniu onkologicznym.

Jaka teoria wspiera twierdzenie, że graviola może być pomocna w leczeniu nowotworów?

Właściwości przeciwnowotworowe gravioli wynikają z jej kilku działań. Jednym z nich jest indukcja apoptozy, czyli samobójczej śmierci komórki. Wyciągi z rośliny regulują również cykl komórkowy – zatrzymują go i hamują podziały komórkowe. Ponadto wykazują działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz - poprzez wpływ na szlaki opioidowe - przeciwbólowe.

Czy prowadzono przedkliniczne badania (laboratoryjne lub na zwierzętach) z użyciem gravioli?

Prowadzono badania na liniach komórkowych oraz na zwierzętach z wykorzystaniem gravioli. Badanie na liniach komórkowych wykazało hamujące działanie ekstraktu z gravioli na podział komórek raka piersi. W tym samym badaniu zauważono, że substancje zawarte w gravioli mają wybiórczy efekt hamujący na podział komórek nowotworu przy jednoczesnym braku takiego działania na zdrowe komórki organizmu. Działanie przeciwnowotworowe gravioli zaobserwowano również w badaniach na komórkach nowotworowych m.in. raka jelita grubego, płuca, skóry, pęcherza moczowego, nerki, wątroby czy żołądka. Ciekawe wyniki uzyskano w badaniu na komórkach raka piersi - w tych komórkach zauważono zmniejszenie liczby receptorów dla estrogenów. Niedobór estrogenów powodował śmierć komórek raka.

Czy prowadzono badania kliniczne (badania z udziałem ludzi) nad oddziaływaniem gravioli?

Do tej pory nie przeprowadzono badań klinicznych na ludziach, które potwierdziłyby działanie przeciwnowotworowe gravioli, tym samym nie potwierdzono jej skuteczności w leczeniu onkologicznym. Graviolę można stosować jako suplement diety.

Czy zgłaszano jakiekolwiek efekty uboczne związane ze stosowaniem gravioli?

W Gwadelupie, gdzie tradycyjnie spożywa się duże ilości owoców gravioli, pojawiła się teoria, że nadmierne spożywanie zawartych w gravioli acetogenin może powodować uszkodzenie neuronów i w efekcie prowadzić do rozwoju choroby Parkinsona.

Czy graviola została zarejestrowana przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) we wskazaniu do leczenia nowotworów w Stanach Zjednoczonych?

Graviola nie została zarejestrowana przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) we wskazaniu do leczenia nowotworów.


Piśmiennictwo:

  1. Katarzyna Paradowska, Iwona Wawer. Peruvian herbs in Europe. Herbalism 1(1). 2015
  2. Chan Wai Jo Jocelin, McLachlan Andrew J., Hanrahan Jane R., Harnett Joanna E. The safety and tolerability of Annona muricata leaf extract: a systematic review. Journal of Pharmacy and Pharmacology. 72(7) · October 2019
  3. Torres María P., Rachagani Satyanarayana, Purohit Vinee, Pandey Poomy, Joshi Suhasini, Moore Erik D., Johansson Sonny L., Singh Pankaj K., Ganti, Apar K., Batra Surinder K. Graviola: A novel promising natural-derived drug that inhibits tumorigenicity and metastasis of pancreatic cancer cells in vitro and in vivo through altering cell metabolism. Cancer Letters. 2012 Oct 1; 323(1): 29–40.
  4. Paul Jeno, Gnanam R., Jayadeepa R., Arul L. Anti Cancer Activity on Graviola, an Exciting Medicinal Plant Extract vs Various Cancer Cell Lines and a Detailed Computational Study on its Potent Anti-Cancerous Leads. Current Topics in Medicinal Chemistry. 13 (14), 1666-73 2013
  5. Qazi Asif Khurshid, Siddiqui Jawed A., Jahan Rahat, Chaudhary Sanjib, Walker Larry A., Sayed Zafar, Jones Dwight T., Batra Surinder K., Macha Muzafar A. Emerging therapeutic potential of graviola and its constituents in cancers. Carcinogenesis. 2018 Apr; 39(4): 522–533.
  6. Rady Islam, Bloch Melissa B., Chamcheu Roxane Cherille N., Banang Mbeumi Sergette, Anwar Md Rafi, Mohamed Hadir, Babatunde Abiola S., Kuiate Jules Roger, Noubissi Felicite K., El Sayed Khalid A., Whitfield G. Kerr, Chamcheu Jean Christopher. Anticancer Properties of Graviola (Annona muricata): A Comprehensive Mechanistic Review. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2018; 2018: 1826170.
  7. Chamcheu Jean Christopher, Rady Islam, Chamcheu Roxane Cherille N., Siddique Abu Bakar, Bloch Melissa B., Mbeumi Sergette Banang, Babatunde Abiola S., Uddin Mohammad B., Noubissi Felicite K., Jurutka Peter W., Liu Yong Yu, Spiegelman Vladimir S., Whitfield G. Kerr, El Sayed Khalid A. Graviola (Annona muricata) exerts anti-proliferative, anti-clonogenic and pro-apoptotic effects in human non-melanoma skin cancer UW-BCC1 and A431 cells in vitro: Involvement of hedgehog signaling. International Journal of Molecular Sciences. 2018 Jun; 19(6): 1791.
  8. Zeweil Mohamed M., Sadek Kadry M., Taha Nabil M., El-Sayed Yasser, Menshawy Sherif. Graviola attenuates DMBA-induced breast cancer possibly through augmenting apoptosis and antioxidant pathway and downregulating estrogen receptors. Environmental Science and Pollution Research. 26, pages15209–15217(2019)
  9. Sun Shi, Liu Jingchun, Sun Xiuxiu, Zhu Wenjun, Yang Fei, Felczak Lisa, Ping Dou Q., Zhou Kequan. Novel Annonaceous acetogenins from Graviola (Annona muricata) fruits with strong anti-proliferative activity. Tetrahedron Letters. 58 (19), 1895-1899 2017 May 10
  10. Chan Wai Jo Jocelin, McLachlan,Andrew J., Hanrahan Jane R., Harnett Joanna E. The safety and tolerability of Annona muricata leaf extract: a systematic review. Journal of Pharmacy and Pharmacology. 72(7) · October 2019 
  11. Torres María P., Rachagani Satyanarayana, Purohit Vinee, Pandey Poomy, Joshi Suhasini, Moore Erik D., Johansson Sonny L., Singh Pankaj K., Ganti Apar K., Batra Surinder K. Graviola: A novel promising natural-derived drug that inhibits tumorigenicity and metastasis of pancreatic cancer cells in vitro and in vivo through altering cell metabolism. Cancer Letters. Oct 1; 323(1): 29–40. 2012
  12. Ishola Ismail O., Awodele Olufunsho, Olusayero Abayomi Micheal, Ochieng Charles O. Mechanisms of analgesic and anti-inflammatory properties of annona muricata linn. (Annonaceae) fruit extract in rodents. Journal of Medicinal Food. 17 (12), 1375-82 Dec 2014

Hasło opracowano we współpracy ze studentami Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie