Marchew zwyczajna jest popularną rośliną z rodziny selerowatych. Obecnie jest uprawiana na całym świecie. Często spożywamy ją na surowo lub jako dodatek do różnego rodzaju potraw. Jest także popularnym składnikiem soków wieloowocowych.
Jest bogata w betakaroten, który jest najważniejszym źródłem witaminy A dla człowieka. Dostępność biologiczna beta-karotenu zależy od ilości tłuszczów w diecie i prawidłowego wydzielania żółci. Oprócz tego marchew zawiera inne karotenoidy, takie jak alfa-karoten, luteinę czy likopen.
Jaka teoria wspiera twierdzenie, że sok z marchwi może być pomocny w leczeniu nowotworów?
Wiele badań potwierdza wpływ diety na profilaktykę chorób nowotworowych. Ryzyko występowania raka może być modyfikowane między innymi poprzez spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców, unikanie alkoholu, utrzymanie prawidłowej masy ciała. Udowodniono, że spożywanie żywności bogatej w karotenoidy wykazuje działanie ochronne na komórki naszego organizmu - hamuje uszkodzenie DNA, które może prowadzić do rozwoju nowotworu.
Czy prowadzono przedkliniczne badania (laboratoryjne lub na zwierzętach) z użyciem soku z marchwi?
Przeprowadzono badania laboratoryjne z wykorzystaniem wyizolowanych z marchwi substancji. W badaniach na komórkach białaczki zaobserwowano, że ekstrakty z marchwi indukują apoptozę (czyli samobójczą śmierć komórki) poprzez hamowanie cyklu życiowego tych komórek.
Czy prowadzono badania kliniczne (badania z udziałem ludzi) nad oddziaływaniem soku z marchwi?
Przeprowadzono badania z użyciem warzyw bogatych w luteinę, takich jak szpinak, brokuły, sałata, pomidory, pomarańcze, marchew oraz seler. Włączenie tych produktów do diety może zmniejszyć ryzyko rozwoju raka jelita grubego.
Dieta bogata w warzywa i owoce może również zapobiec rozwojowi innych nowotworów przewodu pokarmowego, a dieta bogata w cytrusy dodatkowo zmniejsza ryzyko raka krtani.
Ponadto w badaniach zaobserwowano silne powiązanie pomiędzy dietą a ryzykiem rozwoju raka trzustki - dieta zawierająca dużą ilość warzyw i owoców może zmniejszyć ryzyko wystąpienia tego nowotworu, charakteryzującego się bardzo wysoką śmiertelnością.
Czy spożywanie soku z marchwi może sprawiać, że leki onkologiczne będą bardziej skuteczne?
W kilku badaniach zaobserwowano wzmocnienie działania chlorambucylu (leku używanego w przewlekłej białaczce szpikowej) w połączeniu z sokiem z buraka i marchwi, a także zmniejszenie działań niepożądanych.
Badania wykazały, że spożywanie soku z marchwi może osłabiać działanie cisplatyny - leku cytotoksycznego stosowanego w leczeniu między innymi raka płuca, jajnika, pęcherza moczowego, szyjki macicy czy jądra. Z tego względu nie zaleca się picia soku z marchwi w trakcie terapii cisplatyną z powodu możliwych interakcji między lekiem a substancjami zawartymi w soku.
Czy zgłaszano jakiekolwiek efekty uboczne związane ze stosowaniem soku z marchwi?
Podczas stosowania beta-karotenu może wystąpić biegunka, wybroczyny na skórze i bóle stawów. W przypadku podania bardzo dużych dawek obserwuje się intensywnie żółte zabarwienie skóry. Przedawkowanie beta-karotenu może prowadzić do uszkodzenia wątroby.
Czy amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zarejestrowała sok z marchwi do użycia we wskazaniu do leczenia onkologicznego w Stanach Zjednoczonych?
Sok z marchwi nie został zarejestrowany przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) we wskazaniu do leczenia nowotworów.
Beta-karoten posiada rejestrację w leczeniu niedoborów witamin.
Piśmiennictwo:
- Shakib, Marie Christine R., Gabrial, Shreef G.N., Gabrial, Gamal N. Beetroot-carrot juice intake either alone or in combination with antileukemic drug 'chlorambucil' as a potential treatment for chronic lymphocytic leukemia. Macedonian Journal of Medical Sciences. 2015 Jun 15; 3(2): 331–336.
- Zaini, Rana, Clench, Malcolm R., Le Maitre, Christine L. Bioactive chemicals from carrot (daucus carota) juice extracts for the treatment of leukemia. Journal of Medicinal Food. 14 (11), 1303-12 Nov 2011
- Slattery, Martha L., Benson, Joan, Curtin, Karen, Ma, Khe Ni, Schaeffer, Donna Potter, John D. Carotenoids and colon cancer. American Journal of Clinical Nutrition. 2000
- Chan, June M., Wang, Furong, Holly, Elizabeth A. Vegetable and fruit intake and pancreatic cancer in a population-based case-control study in the San
Francisco Bay Area. Cancer Epidemiology Biomarkers and Prevention. 14 (9), 2093-7 Sep 2005 - Pool-Zobel, B. L., Bub, A., Müller, H., Wollowski, I., Rechkemmer, G. Consumption of vegetables reduces genetic damage in humans: First results of a human intervention trial with carotenoid-rich foods. Carcinogenesis. 18 (9), 1847-50 Sep 1997
- Hanna Pudło, Malwina Respondek, Lucyna Szefczyk-Polowczyk, Karina Wengel-Woźny. The impact of diet on the occurrence of tumor diseases. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(9):549-558
- Medycyna praktyczna Indeks Leków: Betakaroten (beta-carotene)
https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=111 - Turati Federica, Rossi Marta, Pelucchi Claudio, Levi Fabio, La Vecchia Carlo. Fruit and vegetables and cancer risk: A review of southern European studies. British Journal of Nutrition. 113 Suppl 2, S102-10 Apr 2015
Hasło opracowano we współpracy ze studentami Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie